Pierwszego maja w Szczecinie i okolicach Słońce wzejdzie o 5:25, a zajdzie o 20:32. Natomiast ostatniego maja dzień będzie trwał 16 godzin i 40 minut i rozpocznie się o 4:40, zaś zakończy o 21:20.W ciągu miesiąca dzień wydłuży się o godzinę i trzydzieści dwie minuty, zarówno poprzez wcześniejsze z każdym dniem wschody jak i późniejsze zachody Słońca. W Polsce w miesiącach wiosenno-letnich, przez pewien czas nie ma nocy astronomicznej, gdyż po zmierzchu astronomicznym następuje bezpośrednio świt astronomiczny (Słońce nie schodzi pod horyzont poniżej 18 stopni). W zależności od szerokości geograficznej trwa to od 23 do 88 dni w pobliżu momentu przesilenia letniego. W naszych okolicach „białe noce” astronomiczne rozpoczną się 13 maja i potrwają do 28 lipca.
Księżyc
W maju kolejność faz Księżyca będzie następująca:
- 01-05 13:27 – III Kwadra
- 08-05 05:22 – Nów
- 15-05 13:48 – I Kwadra
- 23-05 15:53 – Pełnia
- 30-05 19:13 – III Kwadra
Na porannym niebie 4 maja niedaleko Saturna, w odległości około 3 stopni, znajdzie się wąski sierp księżyca, będącego już po trzeciej kwadrze (koniunkcja o 00:36, separacja 0,8°). Dzień później, 5 maja o 4:22 zza wschodniego horyzontu wynurzy się już bardzo wąski sierp naszego naturalnego satelity (oświetlenie: 12,6%), a nad nim, jeżeli pogoda pozwoli, bez trudu odnajdziemy czerwonego Marsa (koniunkcja o 04:30, separacja 0,2°). 31 maja wschodzący o 2:19 Księżyc w okolicach III kwadry będzie świecił w odległości około 4 stopni od „Władcy Pierścieni” (koniunkcja o 10:06, separacja 0,4°).
Planety
Na początku miesiąca zaraz po zachodzie Słońca dostrzeżemy na wieczornym niebie Jowisza, a za pomocą lornetki odnajdziemy obok niego Urana. Jednak z każdym dniem planety będą coraz bardziej kryły się w promieniach zachodzącego Słońca. Pod koniec miesiąca gazowy olbrzym będzie poprzedzał
wschód naszej dziennej gwiazdy o kilkanaście minut, jednak nie łatwo będzie go odnaleźć na jaśniejącym niebie. Przez cały miesiąc przed świtem nad wschodnim horyzontem dostrzeżemy Saturna oraz Marsa, a pomiędzy nimi za pomocą lornetki lub teleskopu możemy odnaleźć Neptuna.
Gwiazdy, gwiazdozbiory i roje meteorów
Podczas astronomicznych „białych nocy” nad północnym horyzontem możemy dostrzec jasną poświatę
słoneczną, a niebo nawet na chwilę nie robi się idealnie ciemne. Mimo że nie zapada zupełna i ciemna noc astronomiczna, na niebie możemy bez trudu dostrzec jasne gwiazdy, a na obszarach słabo zabudowanych i nieoświetlonych również gwiazdy słabsze. Nie dostrzeżemy wiec większej różnicy.
W maju na niebie nadal dominują Lew, Panna oraz Wolarz. Jasny czerwony Arktur z konstelacji Wolarza góruje w południku i jest on trzecią co do jasności gwiazdą nocnego nieba. Łatwo go odnaleźć przedłużając w dół łuk dyszla Wielkiego Wozu. Poniżej Arktura znajdziemy jasną Spikę. Na wschód od Wolarza świeci Korona Północna, a nad Lwem widnieje Mały Lew. Blisko zenitu można zauważyć Psy Gończe. Na północnym zachodzie odnajdziemy jasno świecącą Kapellę w gwiazdozbiorze Woźnicy.
Na początku maja dobrze widoczne będą Eta Akwarydy. Maksimum roju wystąpi w tym roku między 5 a 6 maja, zaś aktywność przewidywana jest na poziomie ZHR=60. Eta Akwarydy to pyłowo-lodowy „gruz” uwolniony z komety Halleya podczas jej przelotów w pobliżu Słońca. Radiant tego roju meteorów znajduje się w gwiazdozbiorze Wodnika, który wschodzi ponad horyzont po godzinie drugiej w nocy. Można wtedy obserwować meteory poruszające się w górę, a prędkość z którą wpadają w atmosferę Ziemi osiąga wartość 66 km/s. Tak szybkie obiekty mogą pozostawiać na niebie długie, błyszczące ślady utrzymujące się nieraz kilkanaście sekund.
Meteory z roju Camelopardalidów będzie można z kolei obserwować na niebie w nocy z 23 na 24 maja. Ich ZHR (zenitalna liczba godzinna), czyli liczba meteorów, jaką będzie można zaobserwować w ciągu godziny, jest nieokreślona – nie wiadomo więc, z jaką częstotliwością będą spadać. To stosunkowo nowy rój i związany jest on z kometą 209P/LINEAR. Radiant roju znajduje się w gwiazdozbiorze Żyrafy (Camelopardalis).
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
Międzynarodową Stację Kosmiczną można będzie oglądać prawie przez cały miesiąc, bo aż do 25 maja. Nad Szczecinem przeloty widoczne będą najczęściej po północy lub nad ranem, podczas kilku nocy będziemy mogli obserwować nawet kilka przelotów. Stacja będzie wyłaniać się zza widnokręgu w okolicach zachodu, by przez kilka minut przemierzać niebo opadając następnie w kierunku geograficznego wschodu.
Dokładne godziny przelotów znajdują się na stronie https://heavens-
above.com.
Opracowanie: Jolanta Olejniczak
Foto: brenoanp (pexels.com)