W Szczecinie pierwszy dzień lipca, całkowicie już letniego i wakacyjnego miesiąca, będzie krótszy o około 6 minut od najdłuższego dnia w roku. Rozpocznie się o godzinie 04:38, a zakończy o 21:33. Natomiast 31 lipca wschód Słońca nastąpi o godzinie 05:17, zaś zachód o 20:59. Dzień będzie trwał już tylko 15 godzin i 43 minuty. W naszych okolicach 29 lipca kończą się „białe noce” astronomiczne, które rozpoczęły się 14 maja.
6 lipca o godzinie 22:07 Ziemia znajdzie się najdalej od Słońca (w aphelium). Obydwa ciała niebieskie będzie wtedy dzielił dystans ponad 152 milionów kilometrów (dokładnie 152 093 251 km).
Jednak odległość od Słońca przez cały rok w skali astronomicznej niewiele się zmienia (w perihelium będzie mniejsza o około 5 mln km) i ma to znikomy wpływ na temperaturę panującą na naszej planecie. Wpływ na nią ma głównie długość dnia, kąt padania promieni słonecznych oraz cyrkulacja mas powietrza.
Księżyc
Kolejność faz Księżyca w lipcu jest następująca:
- 03-07 13:39 – Pełnia
- 10-07 03:48 – III Kwadra
- 17-07 20:32 – Nów
- 26-07 00:07 – I Kwadra
5 lipca o godzinie 00:26 Księżyc znajdzie się w perygeum, w odległości około 360 tys. km od Ziemi. W Szczecinie będzie górował tej nocy o godzinie 02:43 na wysokości 11,6° a rozmiar jego tarczy (oświetlonej w 96,3%) na nocnym niebie osiągnie wielkość około 33’.
W lipcu Księżyc będzie przemieszczał się w pobliżu sześciu planet. Po północy 7 lipca wschodzący Księżyc znajdzie się w pobliżu Saturna (koniunkcja 08:54, separacja 2°56’), a dwa dni później, 9 lipca po północy za pomocą lornetki możemy w jego sąsiedztwie (około 6 stopni) obserwować Neptuna (koniunkcja 8 lipca o 17:43, separacja 2°11’). Wąski sierp Księżyca możemy oglądać 12 lipca po godzinie pierwszej w nocy do świtu w odległości od około dwóch do około czterech stopni od jasnego Jowisza (koniunkcja przed wschodem Księżyca i Jowisza 11 lipca o 21:58, separacja 1°09’). Dobę później,13 lipca po godz. 1.00, za pomocą lornetki możemy obserwować przejście Księżyca obok Urana w odległości około 5 stopni (koniunkcja 12 lipca o 19:39, separacja 1°23’).Wieczorem 20 oraz 21 lipca nad zachodnim horyzontem możemy spróbować odszukać bardzo Młody Księżyc w złączeniu z zachodzącym, odległym o około 5 stopni Marsem (koniunkcja 21 lipca o 06:49, separacja 2°28’). Księżyc podczas swojej lipcowej wędrówki po nieboskłonie będzie przechodził także obok znanych miłośnikom nocnego nieba gwiazd i gromad. Nocą13 lipca Księżyc będzie w złączeniu z Plejadami, 14 lipca z Hiadami i Plejadami, zaś 15 lipca z gwiazdą Elnath, z gwiazdozbioru Woźnicy. Wieczorem 24 lipca Księżyc znajdzie się niedaleko Spiki z konstelacji Panny, zaś 28 lipca po zachodzie Słońca zobaczymy go w bliskim złączeniu (odległość mniejsza niż 1 stopień) z gwiazdą Antares należącą do Skorpiona.
Planety
Wenus pełniąca nadal rolę Gwiazdy Wieczornej pod koniec miesiąca skryje się w promieniach Słońca. Wcześniej przy pomocy małego teleskopu można obserwować, jak Wenus wchodzi w fazę coraz cieńszego z każdym dniem sierpa, a jej średnica rośnie z każdym dniem (10 lipca – 39’’, 20 lipca – 46’’, 25 lipca – 50’’). Na wieczornym niebie odnajdziemy także Marsa, który jednak z każdym dniem zachodzić będzie coraz wcześniej (ostatniego dnia lipca zajdzie o 22:05). Koniunkcja tych dwóch planet będzie miała miejsce 1 lipca o 09:24 (o 22:30 odległość między nimi wyniesie około 4 stopni).
Jowisz, wschodzący na początku lipca po godzinie pierwszej w nocy, pod koniec miesiąca będzie pojawiał się już przed północą na tle konstelacji Barana. Dwie godziny przed Jowiszem na niebie będzie można odnaleźć Saturna. Obie planety będzie można w lipcu obserwować do wschodu Słońca.
Wspomniane planety można dostrzec gołym okiem, natomiast dla posiadaczy lornetek lub teleskopów w drugiej połowie lipcowych nocy do obserwacji dostępny będzie także Uran (w gwiazdozbiorze Barana) i Neptun(w konstelacji Ryb).
Gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”
Z układów gwiazd na niebie dominować będzie w dalszym ciągu asteryzm Trójkąta Letniego (Wega, Deneb i Altair), który przecina pasmo Drogi Mlecznej. W jego okolicach można odszukać niewielkie gwiazdozbiory Liska, Strzały i Delfina. Na zachód od Wegi znajduje się gwiazdozbiór Herkulesa, w którym położony jest tzw. Apeks Słońca. Jest to punkt na niebie, w kierunku którego porusza się po swojej orbicie w Galaktyce Słońce wraz z naszym układem planetarnym. Na tle Herkulesa świeci najjaśniejsza na północnym niebie gromada kulista gwiazd M13, widoczna poza miastem nawet nieuzbrojonym okiem jako niewielka szara mgiełka. Wraz z upływem nocy centralną część nieba zacznie zajmować rozległy układ gwiazd zwany Pegazem. Natomiast nisko nad horyzontem warto spróbować odnaleźć Rybę Południową i Strzelca – gwiazdozbiory rzadko widoczne na naszym niebie.
W lipcu swoją aktywność zaczynają roje meteorów wchodzące w skład tzw. kompleksu Akwarydów-Kaprikornidów. Stanowi go kilka rojów z radiantami umiejscowionymi w gwiazdozbiorach Wodnika i Koziorożca. Do tego kompleksu należą m.in. Alfa Kaprikornidy oraz Południowe Delta Akwarydy.
Alfa Kaprikornidy są prawdopodobnie rojem bardzo starym, co ujawnia się w skomplikowanej strukturze radiantu. Meteory należące do tego roju mają niewielką prędkość, do 23 km/s, ale ich jasność często przewyższa przeciętną. Aktywność roju przypada na początek lipca i trwa do połowy sierpnia, a jego maksimum wystąpi 30 lipca, kiedy to będzie można dostrzec kilka zjawisk na godzinę (ZHR=5).
Południowe Delta Akwarydy zaczynają być aktywne 12 lipca, a ich maksimum przypadnie 28 lipca. W tym dniu ich aktywność jest dosyć duża – możemy się spodziewać około 20 meteorów na godzinę. Radiant tego roju znajduje się w gwiazdozbiorze Wodnika, a meteory podczas wchodzenia w atmosferę ziemską osiągają prędkość do 41 km/s. Rój związany jest z kometami muskającymi Słońce należącymi do rodziny Krachta i rodziny Machholza.
Swoją aktywność w drugiej połowie lipca zaczynają Perseidy, ale maksimum osiągną one dopiero w sierpniu.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) będzie widoczna przez cały lipiec nocą lub w późnych godzinach wieczornych. Wszystkie przeloty ISS i innych satelitów znajdują się na stronie: https://heavens-above.com.
Opracowanie: Jolanta Olejniczak
