Niebo nad Szczecinem w sierpniu 2022

Letnie dni powoli stają się coraz krótsze. W Szczecinie, w czasie trwania drugiego wakacyjnego miesiąca, dzień skróci się o 1 godzinę i 55 minut, zarówno poprzez późniejsze z każdym dniem wschody, jak i wcześniejsze zachody Słońca. Pierwszego sierpnia, w naszym mieście i jego okolicach Słońce wzejdzie o 5.18, a zajdzie o 20.57. Natomiast ostatniego sierpnia, Słońce będzie wędrować ponad horyzontem około 13 godzin i 44 minut a dzień rozpocznie się o godzinie 6.10, zaś zakończy o 19.54. 

Księżyc

W sierpniu kolejność faz Księżyca będzie następująca:

  • 05-08 13:06 – I Kwadra 
  • 12-08 03:36 – Pełnia 
  • 19-08 06:36 – III Kwadra 
  • 27-08 10:17 – Nów 

Najbliżej Ziemi nasz naturalny satelita znajdzie się 10 sierpnia o 19.08, czyli trochę wcześniej niż nastanie Kukurydziana Pełnia (wielkość tarczy osiągnie rozmiary 33’13”). Podczas pełni Księżyc zbliży się nad ranem do Saturna na odległość kilku stopni. 

W sierpniu czeka nas jeszcze kilka innych koniunkcji Księżyca z planetami. W swej wędrówce po nieboskłonie zbliży się on 15.08 do Jowisza, 19.08 do Marsa, zaś 26.08 zanikający, już bardzo cienki sierp wschodzącego Księżyca pojawi na porannym niebie w niewielkiej odległości od jasno świecącej Wenus.

Planety

W sierpniu prawie przez całą noc widoczne będą na niebie trzy jasne planety. Jako pierwszy będzie pojawiał się wieczorem Saturn, następnie Jowisz i Mars. Wenus nadal będzie Gwiazdą Poranną. Na początku miesiąca będzie poprzedzać wschód Słońca o około dwie godziny, zaś pod koniec sierpnia pojawi się na niebie około godzinę przed Słońcem. 7 sierpnia planeta zbliży się na odległość 7 stopni do Polluksa w gwiazdozbiorze Bliźniąt.

Gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”

Wracają noce astronomiczne, a z nimi szansa na obserwacje ciekawych konstelacji i gwiazd. Sierpień to najlepsza pora na obserwacje Strzelca i Skorpiona. Oba gwiazdozbiory są widoczne w Polsce tylko w części, nisko nad południowym horyzontem. Obserwując Trójkąt Letni warto zwrócić uwagę na dość jasną gwiazdę znajdującą się w bezpośrednim sąsiedztwie Wegi po jej lewej stronie. Jeżeli dysponujemy lornetką, to naszym oczom ukażą się dwie gwiazdy. Obserwacje przy użyciu dużych teleskopów ujawniły, że wokół każdej z dwóch gwiazd znajduje się jeszcze jedna, mamy zatem do czynienia z układem poczwórnym. Będąc poza miastem pod ciemnym niebem zobaczymy wysoko nad horyzontem Drogę Mleczną, a za pomocą lornetki lub teleskopu warto odszukać w Lutni mgławicę planetarną oznaczoną w katalogu Messiera numerem 57oraz gromadę kulistą M13 w gwiazdozbiorze Herkulesa (w dobrych warunkach można ją dostrzec okiem nieuzbrojonym).

Jednym z trudniejszych do rozpoznania gwiazdozbiorów letniego nieba jest Wężownik. Konstelacja ta występuje na naszym niebie nisko nad horyzontem, a w połowie sierpnia około godziny 23 położona jest nad południowo-zachodnim horyzontem. W dłoniach Wężownika znajduje się Wąż, gwiazdozbiór podzielony na dwie części: Głowę Węża i Ogon Węża. Na tle gwiazdozbiorów Wężownika i Węża znajdują się interesujące obiekty astronomiczne. Jednym z nich jest Mgławica Orzeł (M16), znajdująca się w Ogonie Węża, niedaleko granicy z konstelacją Tarczy. Gromada otwarta w M16 składa się z młodych i jasnych gwiazd, które oświetlając otaczające obłoki materii pobudzają zawarty w nich gaz do świecenia. 

Maksimum Perseidów, roju meteorów, który możemy obserwować od 17 lipca do 24 sierpnia, wypada w tym roku w nocy z 12 na 13 sierpnia. Rój Perseidów związany jest z kometą 109P/Swift-Tuttle. Przy dobrych warunkach obserwacyjnych można zobaczyć nawet ponad 100 meteorów na godzinę. W tym roku ZHR (ZenithalHourlyRate) ma wynosić około 90 a maksymalna prędkość z jaką meteory będą wpadać w ziemską atmosferę to ok. 59 km/s. 

Perseidy obserwowane są od ponad 2000 lat. Znane są także jako „łzy świętego Wawrzyńca” (10 sierpnia, to dzień męczeńskiej śmierci tego świętego). Nazwa Perseidy pochodzi od pozornego miejsca, z którego wydają się lecieć meteory. Miejsce to znajduje się w czasie maksimum aktywności roju w pobliżu gwiazdy η Persei w gwiazdozbiorze Perseusza, widniejącym w sierpniu  na północnym-wschodzie nieba. Najwięcej Perseidów obserwować można w drugiej połowie nocy, ze względu na dużą o tej porze wysokość radiantu nad horyzontem. Najlepsze stanowisko obserwacyjne, to oczywiście miejsce poza miastem. Rój zaleca się obserwować na leżąco i patrzeć wysoko w kierunku południowo-zachodnim, tam gdzie świeci Trójkąt Letni składający się z jasnych gwiazd: Wegi z Liry, Deneba z Łabędzia i Altaira z Orła. W tym roku obserwacje utrudni jednak pełnia Księżyca.

Przeloty Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) będą widoczne dopiero od 26 sierpnia w godzinach porannych. Wszystkie przeloty ISS i innych satelitów znajdują się na stronie: https://heavens-above.com

Opracowanie: Jolanta Olejniczak

Łukasz Płotkowski