Niebo nad Szczecinem w marcu 2023

Księżyc - astrofotografia

W Szczecinie i okolicach pierwszego marca Słońce wzejdzie o 6:49, zajdzie o 17:38, a dzień będzie trwał 10 godzin 49 minut. Natomiast ostatniego dnia marca wschód Słońca (już według czasu letniego, obowiązującego od 26 marca, od godz. 2:00 zmienionej na 3:00) nastąpi o 6:37, a zachód o 19:34.

20 marca o godz. 22:24:25 rozpocznie się astronomiczna wiosna. Słońce wejdzie w znak Barana i znajdzie się w punkcie równonocy wiosennej, który jest miejscem przecięcia się płaszczyzny ekliptyki z równikiem niebieskim.W tym dniu Słońce wschodzi dokładnie na wschodzie, a zachodzi na zachodzie. Potocznie mówi się, że następuje wtedy zrównanie dnia z nocą, jednak występowanie zjawiska refrakcji oraz rozmiary kątowe Słońca powodują że dzień jest nieco dłuższy. 20 marca dzień w Szczecinie będzie trwał około 12 godzin i 10 minut, a nasza dzienna gwiazda podczas górowania wzniesie się nad horyzont na wysokość 36,4°.

Księżyc

W marcu kolejność faz Księżyca będzie następująca:

  • 07-03 13:40 – Pełnia
  • 15-0303:08 – III Kwadra
  • 21-0318:23 – Nów
  • 29-03 04:32 – I Kwadra

24 marca na wieczornym niebie wąski sierp Księżyca będzie można zobaczyć w pobliżu jasnej Wenus (koniunkcja o godzinie11:41, separacja około 0°49´, o godzinie 18:40 separacja około 2,5°) oraz Urana (koniunkcja 25.03 o godzinie 01:35, separacja około 0°39´,o godzinie 21:30 separacja około 3°). 28 marca Księżyc, będący blisko I kwadry, znajdzie się niedaleko Marsa (koniunkcja o godzinie 13:29, separacja około 1°43´, o godzinie 20.40 separacja około 2,5°).

Planety

Przez cały marzec Wenus nadal będzie pełniła rolę Gwiazdy Wieczornej. Na początku miesiąca obok niej świecić będzie Jowisz. Wielka Koniunkcja tych jasnych planet nastąpi 2 marca o 6:04, separacja wyniesie 0°29′. Warto to bardzo bliskie położenie Wenus i Jowisza obserwować (najlepiej przez lornetkę lub teleskop) wieczorem 1 marca (o godz. 19.00 separacja wyniesie około 0,5 stopnia) oraz 2 marca (o godzinie 19.00 planety będą w odległości około 0,6 stopnia). Z każdym kolejnym dniem Jowisz będzie coraz bardziej podążał za zachodzącym Słońcem, aż 24 marca zniknie z wieczornego nieba.

Mars, po kilku miesiącach przebywania w gwiazdozbiorze Byka, pod koniec marca przejdzie do gwiazdozbioru  Bliźniąt i przez cały miesiąc będzie dobrze widoczny na niebie do późnych godzin wieczornych. Podczas pogodnych wieczorów, za pomocą lornetki lub teleskopu, możemy nadal obserwować Urana w gwiazdozbiorze Barana. 31 marca o godz. 0:28   dojdzie do jego koniunkcji z Wenus (separacja 1,2°). 3,5 godziny wcześniej, 30 marca o godz. 21.00, separacja wyniesie około 1,5°).

Na początku marca Saturn będzie wschodził  kilka minut przed wschodem Słońca. Przez cały miesiąc będzie jednak trudny do obserwacji nad jasnym, wschodnim horyzontem.

Neptun przebywający w gwiazdozbiorze Wodnika w połowie marca zniknie w promieniach Słońca.

Gwiazdy, gwiazdozbiory

Przez kolejne marcowe wieczory możemy obserwować jak zimowe konstelacje ustępują miejsca wiosennym gwiazdozbiorom. Bardzo późnym wieczorem, Orion, Bliźnięta i Byk zmierzają ku horyzontowi na zachodnim niebie. Przez prawie cały miesiąc nocą nad naszymi głowami znajdować się będzie gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy. W Szczecinie, podczas bezchmurnych nocy, w zenicie będzie można bez trudu dostrzec Wielki Wóz, który jest asteryzmem tego gwiazdozbioru. Natomiast na południowej stronie nieba dostrzeżemy m.in. Lwa. Gwiazdozbiór ten znaleźć można przy pomocy gwiazd przedniej ścianki skrzyni Wielkiego Wozu, przedłużając odległość między nimi dziesięciokrotnie w kierunku południowym. Najjaśniejszą gwiazdą konstelacji Lwa jest Regulus, będący układem dwóch gwiazd obiegających wspólny środek masy. Lew na początku marca góruje o północy na wysokości około 55°. Z kolei nad wschodnim horyzontem odnaleźć można gwiazdozbiory Panny, Wolarza, Korony Północnej i Herkulesa.

Na nocnym niebie warto odszukać rozległy asteryzm utworzony przez jasne gwiazdy: Wegę z gwiazdozbioru Lutni, Arktura z Wolarza, Kapellę z Woźnicy i Procjona z Małego Psa.

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna

Do 9 marca przeloty ISS nad Szczecinem będą widoczne nad ranem. Stacja ponownie pojawiać się będzie od 16 marca w godzinach wieczornych. ISS widoczna jest na niebie jako jasny punkt szybko przemierzający nieboskłon. Dokładne godziny przelotów znajdziemy na stronie https://heavens-above.com.

Opracowanie: Jolanta Olejniczak
Foto: Bartek Muczyński, Kuba Boruń

Marcin Biskupski