Pierwszy dzień nowego roku w Szczecinie rozpocznie się o godzinie 08:19, a zakończy o 15:53. Natomiast 31 stycznia, wschód Słońca nastąpi o 07:49, a zachód o 16:42, dzień będzie dłuższy od najkrótszego w roku o 1 godzinę i 25 minut. 4 stycznia Ziemia w swym rocznym ruchu po orbicie eliptycznej znajdzie się najbliżej Słońca, czyli w peryhelium, w odległości około 147 mln km i będzie poruszała się z prędkością 30,27 km/s.
Księżyc
W styczniu kolejność faz Księżyca będzie następująca:
- 07-01 00:08 – Pełnia
- 15-01 03:10 – Ostatnia kwadra
- 21-01 21:53 – Nów
- 28-01 16:19 – Pierwsza kwadra
1 stycznia około godziny 23:58 w Szczecinie będzie można zobaczyć zakrycie Urana przez Księżyc (planeta zniknie przy nieoświetlonym brzegu tarczy naszego naturalnego satelity). Zakrycie brzegowe będzie trwało ponad 10 minut, 2 stycznia około 0:09 Księżyc odkryje planetę. Wielkość gwiazdowa Urana ma wartość prawie 6 magnitudo, dlatego do obserwacji tego zjawiska niezbędna jest przynajmniej lornetka. 3 stycznia, po zachodzie Słońca, Srebrny Glob zobaczymy obok jasno świecącego czerwonego Marsa (koniunkcja o 21:12, separacja około 0°57´). Te dwa obiekty będzie można ponownie zobaczyć w bliskiej odległości od siebie w nocy z 30 na 31 stycznia. Zaś wczesnym wieczorem 23 stycznia możemy próbować odnaleźć bardzo wąski sierp Księżyca w niedalekiej odległości od zachodzących dwóch planet – Wenus i Saturna.
Planety
30 stycznia o godzinie 08:14 Merkury znajdzie się w maksymalnej elongacji zachodniej, a jego jasność osiągnie wartość -0,05 mag. Planetę dolną (czyli obiegającą Słońce bliżej niż Ziemia) podczas swojej zachodniej elongacji, obserwuje się zawsze przed wschodem Słońca na południowo-wschodnim niebie. Merkurego najłatwiej zatem dostrzeże się nad ranem pod koniec stycznia.
Wenus nadal będzie pełniła rolę Gwiazdy Wieczornej. Tuż po zachodzie na niebie znajdziemy także Jowisza i Saturna. Jeżeli będą dobre warunki pogodowe, to 22 stycznia zobaczymy Wenus w niedalekiej odległości od Saturna (koniunkcja planet o 23:14, separacja około 0,3 stopnia). Oba obiekty znikną za horyzontem po godzinie 18.
W styczniu Mars będzie widoczny przez całą noc wysoko na niebie. Podczas pogodnych wieczorów za pomocą lornetki lub teleskopu możemy obserwować Urana w gwiazdozbiorze Barana, zaś Neptuna w gwiazdozbiorze Wodnika.
Gwiazdy, gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”
Konstelacje zimowe są dobrze widoczne prawie przez całą noc. W styczniu na nocnym niebie górują: Ryś, Bliźnięta, Rak, Orion, Mały Pies. Orion z bardzo charakterystycznym układem trzech jasnych gwiazd (Pas Oriona), ustawionych niemal dokładnie w linii prostej, dominuje nad południowym horyzontem. Będąc poza miastem i dysponując lornetką, pod pasem Oriona w tzw. mieczu, odnajdziemy Wielką Mgławicę w Orionie (M42 z katalogu Messiera). W Byku zaś podziwiać możemy Plejady – otwartą gromadę gwiazd. Przy pogodnym niebie – nawet nieuzbrojonym okiem – dostrzeżemy w niej sześć lub siedem gwiazd (w zależności od przejrzystości atmosfery). Byka wraz z Plejadami łatwo odnaleźć, ponieważ znajduje się po prawej stronie na przedłużeniu Pasa Oriona. W konstelacji Byka znajdziemy jasną gwiazdę – Aldebarana, który to wraz z otaczającymi gwiazdami tworzy kształt obróconej litery „V”. To skupisko gwiazd, to Hiady, natomiast Plejady znajdują się nieco wyżej i przypominają mały wózek. Uwagę na nocnym niebie zwraca także Syriusz oraz górujące wysoko Bliźnięta. Nisko nad południowym horyzontem wznoszą się gwiazdozbiory Erydanu i Zająca. Nad wschodnim horyzontem pojawia się Wolarz z jasno świecącym czerwonym Arkturem. W konstelacji tej znajduje się radiant meteorów z roju Kwadrantydów, których spadek będziemy mogli obserwować do 12 stycznia. Jego aktywność jest bardzo wysoka i szacowana jest na poziomie 110 zjawisk na godzinę, chociaż może być znacznie większa. Maksimum roju przypadnie w nocy z 3 na 4 stycznia.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
Do 5 stycznia przeloty ISS nad Szczecinem będą widoczne nad ranem. Stacja ponownie pojawiać się będzie od 18 stycznia w godzinach wieczornych. ISS widoczna jest na niebie jako jasny punkt szybko przemierzający nieboskłon. Dokładne godziny przelotów znajdziemy na stronie https://heavens-above.com.
Opracowanie: Jolanta Olejniczak
