Pierwszego sierpnia w Szczecinie i jego okolicach Słońce wzejdzie o 5:19, a zajdzie o 20:57. Zatem dzień będzie trwał 15 godzin i 38 minut. Ostatni dzień sierpnia rozpocznie się o godzinie 6:11, a zakończy o 19:52. W ostatnim wakacyjnym miesiącu dzień skróci się o 1 godzinę i 57 minut, zarówno poprzez późniejsze z każdym dniem wschody, jak i wcześniejsze zachody Słońca.
Księżyc
W sierpniu kolejność faz Księżyca będzie następująca:
- 04-08 13:13 – Nów
- 12-08 17:19 – I Kwadra
- 19-08 20:26 – Pełnia
- 26-08 11:26 – III Kwadra
20 sierpnia kilka minut przed godziną dwudziestą pierwszą nad wschodnim horyzontem pojawi się Srebrny Glob (oświetlenie około 98%) i w niewielkiej odległości od niego Saturn. Oba obiekty będą wędrowały w ciągu nocy po niebie w kierunku zachodnim coraz bardziej zbliżając się do siebie, aż około 5:30 Saturn zacznie chować się za oświetloną tarczą Księżyca, by po godzinie wynurzyć się zza ciemnej jego krawędzi. 21 sierpnia w godzinach wieczornych Księżyc znajdzie się w pobliżu Neptuna, którego możemy obserwować za pomocą lornetki lub teleskopu (koniunkcja o 23:54, separacja około 37`). W swej dalszej sierpniowej wędrówce po nieboskłonie Księżyc wieczorem 25 sierpnia znajdzie się pomiędzy wschodzącym około 22.30 Uranem (znajdziemy go za pomocą lornetki) a Plejadami. Przejście Księżyca 26 sierpnia na tle tej gromady gwiazd możemy obserwować już od godziny czwartej nad ranem aż do świtu. Z najjaśniejszych gwiazd Plejad zostanie zakryty tylko Atlas (27 Tau) o godz. 6:03. 28 sierpnia wąski sierp naszego naturalnego satelity zobaczymy w pobliżu Marsa (koniunkcja o 02:24, separacja około 5°).
Planety
Merkurego będzie można próbować odszukać na wieczornym niebie, nisko nad zachodnim horyzontem na początku sierpnia. Wenus przez cały miesiąc będzie pełniła rolę gwiazdy wieczornej. 7 sierpnia o 19:36, a więc jeszcze przed zachodem Słońca, będzie miała miejsce koniunkcja tych dwóch planet; separacja między nimi wyniesie około 6 stopni. W sierpniu przez całą noc widoczny będzie Saturn. Pierwszego sierpnia wzejdzie on nad Szczecinem o 22:14, a ostatniego sierpnia o 20:13. W tym samym mniej więcej czasie na niebie pojawiać się będzie Neptun, a dwie godziny później Uran, zaś po kolejnej godzinie Jowisz. Do 16 sierpnia Mars będzie wschodził przed Jowiszem, ale tego dnia obie planety przebywające w gwiazdozbiorze Byka, wynurzą się razem zza horyzontu o godzinie 0:09 w odległości około 40’ od siebie. Po 16 sierpnia Mars będzie już wschodził później niż Jowisz i ostatniego dnia sierpnia różnica ta wyniesie około pół godziny. Najmniejsza odległość w jakiej zobaczymy na niebie Marsa i Jowisza wystąpi 15 sierpnia. Planety pojawią się wtedy nad horyzontem o 00:15 w odległości około 20’ (koniunkcja 14 sierpnia o 16:58, separacja 18’).
Gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”
Sierpień to najlepsza pora na obserwacje Strzelca i Skorpiona. Oba gwiazdozbiory są widoczne w Polsce tylko w części, nisko nad południowym horyzontem. Obserwując Trójkąt Letni warto zwrócić uwagę na dość jasną gwiazdę znajdującą się w bezpośrednim sąsiedztwie Wegi po jej lewej stronie. Jeżeli dysponujemy lornetką, to naszym oczom ukażą się dwie gwiazdy. Obserwacje przy użyciu dużych teleskopów ujawniły, że wokół każdej z tych dwóch gwiazd znajduje się jeszcze jedna. Mamy zatem do czynienia z układem poczwórnym. Będąc poza miastem pod ciemnym niebem zobaczymy wysoko nad horyzontem Drogę Mleczną, a za pomocą lornetki lub teleskopu warto odszukać w Lutni mgławicę planetarną oznaczoną w katalogu Messiera numerem 57.
Jednym z trudniejszych do rozpoznania gwiazdozbiorów letniego nieba jest Wężownik. Konstelacja ta występuje na naszym niebie nisko nad horyzontem, a w połowie sierpnia około godziny 23 położona jest nad południowo-zachodnim horyzontem. W dłoniach Wężownika znajduje się Wąż – gwiazdozbiór podzielony na dwie części: Głowę Węża i Ogon Węża. Na tle gwiazdozbiorów Wężownika i Węża, znajdują się interesujące obiekty astronomiczne. Jeden z nich to Mgławica Orzeł (M16) w Ogonie Węża położona niedaleko granicy z konstelacją Tarczy, w której znajduje się gromada otwarta i powiązana z nią mgławica emisyjna. Gromada otwarta w M16 składa się z młodych i jasnych gwiazd, które oświetlając otaczające obłoki materii pobudzają zawarty w nich gaz do świecenia.
Maksimum Perseidów, roju meteorów który możemy obserwować od 17 lipca do 24 sierpnia, wypada w tym roku 12 sierpnia między godziną 15:00 a 18:00. Rój Perseidów związany jest z kometą 109P/Swift-Tuttle. ZHR (ZenithalHourlyRate) ma wynosić około 100 tj. 100 zjawisk na godzinę, a maksymalna prędkość z jaką meteory będą wpadać w ziemską atmosferę, to ok. 59 km/s.
Perseidy obserwowane są od ponad 2000 lat. Znane są także jako „łzy świętego Wawrzyńca” (10 sierpnia, to dzień męczeńskiej śmierci tego świętego). Nazwa Perseidy pochodzi od pozornego miejsca, z którego wydają się lecieć meteory. Miejsce to znajduje się w czasie maksimum aktywności roju w pobliżu gwiazdy η Persei w gwiazdozbiorze Perseusza, widniejącym w sierpniu na północnym-wschodzie nieba. Najwięcej Perseidów obserwować będzie można w drugiej połowie nocy ze względu na dużą o tej porze wysokość radiantu nad horyzontem oraz brak na niebie Księżyca, który 12 sierpnia zajdzie około 22:40. Najlepszym stanowiskiem obserwacyjnym jest oczywiście miejsce poza miastem. Zaleca się obserwować rój na leżąco i patrzeć wysoko w kierunku południowo-zachodnim, tam gdzie świeci Trójkąt Letni składający się z jasnych gwiazd: Wegi w Lutni, Deneba w Łabędziu i Altaira w Orle.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
Przeloty Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) będą widoczne dopiero od 23 sierpnia w godzinach porannych. Czasy wszystkich przelotów ISS i innych satelitów można znaleźć na stronie: https://heavens-above.com
Opracowanie: Jolanta Olejniczak
Foto: Hristo Fidanov (pexels.com)