Pierwszego sierpnia w Szczecinie i jego okolicach Słońce wzejdzie o 5:18, a zajdzie o 20:58. Ostatni dzień sierpnia rozpocznie się o godzinie 6:10, zaś zakończy o 19:54. W ostatnim wakacyjnym miesiącu dzień skróci się o 1 godzinę i 55 minut, zarówno poprzez późniejsze z każdym dniem wschody, jak i wcześniejsze z każdym dniem zachody Słońca.
Księżyc
W sierpniu kolejność faz Księżyca będzie następująca:
- 01-08 20:31 – Pełnia
- 08-08 12:28 – III Kwadra
- 16-08 11:38 – Nów
- 24-08 11:57 – I Kwadra
- 31-08 03:35 – Pełnia
Nad Szczecinem podczas pierwszej sierpniowej pełni Zbożowy Księżyc (inna nazwa to Księżyc Jesiotrowy ) pojawi się na południowo-wschodnim horyzoncie o 21:34. Kilka godzin później (2 sierpnia o 07:53) jego odległość od Ziemi wyniesie około 357 311 km Księżyc znajdzie się w perygeum. Druga pełnia księżyca w tym miesiącu nastąpi ostatniego dnia sierpnia. Będzie to ostatnia pełnia Księżyca tego lata, a największa w tym roku, wielkość tarczy wyniesie 33,44′. Księżyc będzie wtedy około 357 340 kilometrów od Ziemi (w perygeum znajdzie się 30 sierpnia o 17:54, a jego odległość od nas wyniesie 357 181 km).
Blue Moon, czyli Niebieski Księżyc lub Niebieska Pełnia to, według tradycji, trzecia pełnia Księżyca w danej porze roku, w której występują cztery pełnie. Jednak od pewnego czasu „Blue Moon” określa także drugą pełnię Księżyca w miesiącu, w którym występują dwie pełnie. (Pierwotnie w języku angielskim wyrażenie „bluemoon” oznaczało coś co nie istnieje i nie może istnieć, a wyrażenia „once in a bluemoon” używano w języku angielskim do określania zdarzeń niemożliwych. Później, w XIX wieku, prawdopodobnie po wybuchu wulkanu Krakatau, którego pyły i gazy zabarwiły Księżyc na niebiesko, zaczęto tym wyrażeniem określać niezbyt częste, nieregularnie występujące zdarzenia. Określenie dodatkowej pełni jako Blue Moon pojawiło się w XX wieku).
W sierpniu czekają nas dwie koniunkcje Księżyca z Saturnem. 3 sierpnia wschodzący o 22:10 Srebrny Glob zobaczymy w odległości około 6 stopni od Saturna (koniunkcja o 14:11, separacja 2°48`), zaś 30 sierpnia będziemy mogli (jeżeli pogoda pozwoli) oglądać koniunkcję tych dwóch obiektów o 22:06 (separacja około 3°15`). W swej wędrówce po nieboskłonie Księżyc zbliży się w sierpniu jeszcze do kilku innych planet. 5 sierpnia do Neptuna (koniunkcja o 01:48, separacja około 2°12`), 8 sierpnia do Jowisza (koniunkcja o 11:26, separacja około 2°16`), 9 sierpnia do Urana (koniunkcja o 00:39, separacja około 1°15`). Podczas nocy z 8 na 9 sierpnia oba zjawiska możemy oglądać już przed północą nad wschodnim horyzontem (Urana znajdziemy za pomocą lornetki). Zaś 18 sierpnia po zachodzie Słońca możemy spróbować odszukać nisko nad zachodnim horyzontem bardzo wąski sierp Księżyca i zachodzącego Marsa (koniunkcja 19 sierpnia o 02:19, separacja około 1°15`).
Planety
W sierpniu przez całą noc widoczny będzie Saturn. Pierwszego sierpnia wzejdzie on nad Szczecinem o 21:54, a ostatniego sierpnia o 19:53. Jowisz i Uran pojawiać się będą na niebie około dwie godziny po Saturnie. Merkurego będzie można próbować odszukać na wieczornym niebie, nisko nad zachodnim horyzontem. Najlepszy czas na jego obserwacje w tym okresie, to drugi tydzień sierpnia. Mars będzie coraz krócej widoczny na wieczornym niebie. Pierwszego sierpnia zniknie za horyzontem o 22:02, a po 22 sierpnia zachodzić będzie już przed 21:00. Obie planety warto odszukać po zachodzie Słońca, nisko nad horyzontem 12 oraz 13 sierpnia, gdy będą niedaleko od siebie (koniunkcja 13.08 o 08:41, separacja 4°43′). Od 18 sierpnia zacznie pojawiać się na porannym niebie Wenus, pełniąca rolę Jutrzenki. Z każdym dniem Wenus wschodzi coraz wcześniej i niekorzystne w pierwszych dniach warunki do oglądania jej ostrego sierpa przez niewielki teleskop stają się coraz lepsze. Warunki te są znacznie korzystniejsze niż te które były w lipcu dla wieczornych obserwacji sierpa Wenus. W ostatnich trzech dniach sierpnia Wenus wschodzi ponad 1,5 godziny przed Słońcem (najwcześniej 31 sierpnia o 04:19), jej rozmiary kątowe przewyższają 50’’, a część oświetlona średnicy tarczy będzie mniejsza niż 11%. Niezłe warunki do oglądania ostrego sierpa Wenus będą także na początku września.
Gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”
Sierpień to najlepsza pora na obserwacje Strzelca i Skorpiona. Oba gwiazdozbiory są widoczne w Polsce tylko w części, nisko nad południowym horyzontem. Obserwując Trójkąt Letni warto zwrócić uwagę na dość jasną gwiazdę znajdującą się w bezpośrednim sąsiedztwie Wegi, po jej lewej stronie. Jeżeli dysponujemy lornetką, to naszym oczom ukażą się dwie gwiazdy. Obserwacje przy użyciu dużych teleskopów ujawniły, że wokół każdej z dwóch gwiazd znajduje się jeszcze jedna, mamy zatem do czynienia z układem poczwórnym. Będąc poza miastem pod ciemnym niebem zobaczymy wysoko nad horyzontem Drogę Mleczną, a za pomocą lornetki lub teleskopu warto odszukać w Lutni mgławicę planetarną oznaczoną w katalogu Messiera numerem 57.
Jednym z trudniejszych do rozpoznania gwiazdozbiorów letniego nieba jest Wężownik. Konstelacja ta występuje na naszym niebie nisko nad horyzontem, a w połowie sierpnia około godziny 23 położona jest nad południowo-zachodnim horyzontem. W dłoniach Wężownika znajduje się Wąż, gwiazdozbiór podzielony na dwie części: Głowę Węża i Ogon Węża. Na tle gwiazdozbiorów Wężownika i Węża, znajdują się interesujące obiekty astronomiczne. Jeden z nich to Mgławica Orzeł (M16) w Ogonie Węża, położona niedaleko granicy z konstelacją Tarczy w której znajduje się gromada otwarta i powiązana z nią mgławica emisyjna, gromada otwarta w M16 składa się z młodych i jasnych gwiazd, które oświetlając otaczające obłoki materii pobudzają zawarty w nich gaz do świecenia.
Maksimum Perseidów, roju meteorów który możemy obserwować od 17 lipca do 24 sierpnia, wypada w tym roku 13 sierpnia między godziną 07:00 a 14:00. Rój Perseidów związany jest z kometą 109P/Swift-Tuttle. ZHR (ZenithalHourlyRate) ma wynosić około 100 (100 zjawisk na godzinę), a maksymalna prędkość z jaką meteory będą wpadać w ziemską atmosferę to ok. 59 km/s.
Perseidy obserwowane są od ponad 2000 lat. Znane są także jako „łzy świętego Wawrzyńca” (10 sierpnia, to dzień męczeńskiej śmierci tego świętego). Nazwa Perseidy pochodzi od pozornego miejsca, z którego wydają się lecieć meteory. Miejsce to znajduje się w czasie maksimum aktywności roju w pobliżu gwiazdy η Persei w gwiazdozbiorze Perseusza, widniejącym w sierpniu na północnym-wschodzie nieba. Najwięcej Perseidów obserwować można w drugiej połowie nocy, ze względu na dużą o tej porze wysokość radiantu nad horyzontem. Najlepsze stanowisko obserwacyjne, to oczywiście miejsce poza miastem. Rój zaleca się obserwować na leżąco i patrzeć wysoko w kierunku południowo-zachodnim, tam gdzie świeci Trójkąt Letni składający się z jasnych gwiazd: Wegi z Liry, Deneba z Łabędzia i Altaira z Orła.
Przeloty Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) będą widoczne dopiero od 24 sierpnia w godzinach porannych. Wszystkie przeloty ISS i innych satelitów znajdują się na stronie: https://heavens-above.com
Opracowanie: Jolanta Olejniczak
