W Prima Aprilis Słońce wzejdzie nad Szczecinem o godzinie 6:34, a zajdzie o 19:37. Natomiast
30 kwietnia dzień rozpocznie się o 5:28, a zakończy o 20:30. Zatem ostatniego kwietnia dzień będzie
trwał już ponad 15 godzin.
Księżyc
W kwietniu kolejność faz Księżyca będzie następująca:
- 06-04, 06:35 – Pełnia
- 13-04, 11:11 – III Kwadra
- 20-04, 06:12 – Nów
- 27-04, 23:20 – I Kwadra
Ponieważ pełnia 6 kwietnia jest pierwszą wiosenną pełnią, to dziewiąty kwietnia będzie Niedzielą
Wielkanocną. W kościołach zachodnich Wielkanoc przypada w pierwszą niedzielę po pierwszej
wiosennej pełni Księżyca, tak zwanej paschalnej pełni Księżyca.
W kwietniu nasz naturalny satelita w swojej wędrówce po nieboskłonie zbliży się do kilku planet.
Wąski sierp Księżyca znajdzie się nad ranem 16 kwietnia niedaleko Saturna (koniunkcja o godzinie
09:58), 23 kwietnia wieczorem będzie w pobliżu Wenus (koniunkcja o 14:01) a wieczorem
26 kwietnia Księżyc zobaczymy obok Marsa (koniunkcja o 04:58, czyli już po zachodzie obu
obiektów).
Gdy Księżyc znajdzie się w nowiu, 20 kwietnia, nastąpi niewidoczne w Polsce zaćmienie Słońca.
Będzie to tzw. zaćmienie hybrydowe (hybrid solar eclipse) polegające na tym, że na pewnych
odcinkach pasa zaćmienia jest ono widoczne jako całkowite, a na innych jako obrączkowe. Związane
to jest z krzywizną Ziemi (części pasa zaćmienia znajdują się w różnych odległościach od Słońca).
Takie zaćmienie przypada średnio raz na 20 zaćmień. Na początku, w południowej części Oceanu
Indyjskiego, zaćmienie będzie widziane z pasa zaćmienia jako obrączkowe, następnie z pasa
zaćmienia będzie można obserwować zaćmienie całkowite (m. in. z Australii i Nowej Gwinei), a na
końcu będzie ono znów widziane jako obrączkowe (na Pacyfiku m. in. w Archipelagu Marshalla).
Miejmy nadzieję, że będzie można oglądać w Internecie transmisję z tego zaćmienia (na pewno będą
zdjęcia), zarówno w fazie zaćmienia obrączkowego jak i całkowitego. Zaćmienie hybrydowe zacznie
się o godz. 5.00 a skończy o godz. 7.57 naszego czasu (wschodnioeuropejskiego).
Planety
Nad zachodnim horyzontem, przez cały miesiąc jasno świecącą Wenus będziemy oglądać w roli
Gwiazdy Wieczornej. W kwietniu czas przebywania Marsa na nocnym niebie będzie stopniowo się
skracał i pod koniec miesiąca będzie zachodził po godzinie drugiej. Pierwszy w tym roku okres
dobrej widoczności Merkurego wystąpi po 10 kwietnia. Merkury znajdzie się 12 kwietnia
w maksymalnej elongacji wschodniej (19°29′) a wtedy możliwe jest obserwowanie planety tuż
po zachodzie Słońca, kiedy jeszcze znajduje ponad horyzontem. Merkurego będzie można odnaleźć
wieczorem nad zachodnim horyzontem do 22 kwietnia.
Podczas pogodnych wieczorów, za pomocą lornetki lub teleskopu możemy obserwować Urana
w znikającym za zachodnim horyzontem gwiazdozbiorze Barana. Wieczorem 21 i 22 kwietnia
Merkury i Uran znajdą się na niebie niedaleko od siebie (koniunkcja planet 22.04 o godzinie 07:26),
jednak zjawisko to będzie trudne do zaobserwowania nawet przy pomocy lornetki.
kwietniu Saturn będzie pojawiał się na niebie na krótko przed wschodem Słońca więc przez cały
miesiąc trudno go będzie obserwować nad jaśniejącym, wschodnim horyzontem.
Gwiazdozbiory, „spadające gwiazdy” i obiekty głębokiego nieba
Na kwietniowym nocnym niebie okazale prezentować się będą wszystkie wiosenne konstelacje m.in.
Lew, Panna i Wolarz. Spica (Kłos), najjaśniejsza gwiazda Panny, wraz z Regulusem w Lwie
i Arkturem w Wolarzu tworzą tak zwany trójkąt wiosenny. Na północnej stronie nieba dostrzeżemy
gwiazdy układające się w charakterystyczną literę „W” czyli Kasjopeję a obok niej Perseusza.
W późnych godzinach wieczornych w kwietniu wschodzą już gwiazdozbiory letnie, z których
najbardziej znane to Lutnia, Łabędź i Orzeł.
W połowie miesiąca swoją aktywność rozpoczyna rój meteorów zwany Lirydami. Maksimum tego
znanego od starożytności roju przypada w tym roku w nocy z 22 na 23 kwietnia a jego aktywność
kształtuje się na poziomie ZHR=18, oznacza to, że na bezchmurnym niebie z dala od miejskich
świateł możemy dostrzec do18 meteorów w ciągu godziny. Lirydy są pozostałością komety
Thatchera (C/1861 G1) odkrytej w 1861 roku. Jest to kometa długookresowa, obiegająca Słońce co
415 lat. Radiant roju znajduje się na pograniczu konstelacji Lutni i Herkulesa. Na obserwacje najlepiej udać się poza miasto gdzie zanieczyszczenie i skażenie nieba światłem jest mniejsze.
Będąc poza miastem i mając do dyspozycji nawet mały teleskop spróbujmy przyjrzeć się odległym obiektom astronomicznym. W gwiazdozbiorze Psów Gończych znajduje się galaktyka spiralna
M 51 (Wir). Konstelacji tej, składającej się z bardzo słabych gwiazd, należy szukać poniżej dyszla
Wielkiego Wozu, natomiast sama galaktyka znajduje się w odległości 3,5° od Alkaida, będącego
ostatnią gwiazdą dyszla. Kwiecień to także idealna pora na podziwianie skarbów Lwa i Panny.
W małym amatorskim teleskopie wspaniale prezentują się galaktyki: M65, M66, NGC 3628, zwane
Tripletem Lwa. A w konstelacji Panny warto odszukać M87, jedną z największych galaktyk
eliptycznych.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS)
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS) będzie widoczna 2 kwietnia na wieczornym niebie,
następnie pojawiać się będzie od 28 kwietnia nad ranem. Wszystkie przeloty ISS i innych satelitów
znajdują się na stronie: https://heavens-above.com.
Opracowanie: Jolanta Olejniczak
Foto: Messier 51 – Jakub Boruń, Bartosz Muczyński
