W Szczecinie 1 grudnia Słońce wzejdzie o godzinie 7:56, a zajdzie o 15:47. Ostatni dzień roku rozpocznie się o 8:18, a zakończy o 15:53. W bieżącym roku zima astronomiczna rozpocznie się 21 grudnia o 10:20. Początek zimy astronomicznej przypada najczęściej 21 lub 22 grudnia, rzadko 20 lub 23 grudnia, i jest wyznaczany przez przesilenie zimowe, podczas którego Słońce znajduje się w zenicie najdalej na południe, nad zwrotnikiem Koziorożca. Na półkuli północnej dzień jest wtedy najkrótszy, a noc najdłuższa. Tego dnia w naszych okolicach Słońce wzniesie się nad horyzont na wysokość około 13,1°.
Księżyc
W grudniu fazy Księżyca będą układały się następująco:
- 1 grudnia 07:22 – Nów
- 8 grudnia 16:27 – Pierwsza kwadra
- 15 grudnia 10:02 – Pełnia
- 22 grudnia 23:18 – Ostatnia kwadra
- 30 grudnia 23:27 – Nów
4 grudnia po zachodzie Słońca wąski sierp Księżyca (oświetlenie tarczy 11,7%) będzie widoczny nad południowo-zachodnim horyzontem około 5 stopni poniżej jasnej Wenus (koniunkcja o 23:43, separacja 2°12`). Wieczorem 8 grudnia na południowo-wschodnim horyzoncie zobaczymy Saturna i Księżyc blisko siebie (koniunkcja o 9:44, separacja 0,3°). 9 grudnia Księżyc znajdzie się w pobliżu Neptuna. 13 grudnia Księżyc będzie świecił na tle Plejad, a w odległości około 10 stopni od niego można spróbować odnaleźć Urana (obserwacje Neptuna i Urana wymagają lornetki lub teleskopu). 14 grudnia Księżyc pojawi się obok Jowisza (koniunkcja o 20:48, separacja 6°). 17 i 18 grudnia Księżyc przebywać będzie w pobliżu Marsa. 18 grudnia rano Mars znajdzie się blisko Księżyca, a o 10:18 (już w dzień) w Szczecinie będzie widoczne nisko nad horyzontem zakrycie Marsa przez Księżyc. Odkrycie nastąpi po ich zachodzie.
Planety
Jowisz (-2,7 mag) widoczny będzie przez całą noc w gwiazdozbiorze Byka niedaleko Aldebarana. 7 grudnia znajdzie się w opozycji do Słońca, zaledwie 4,09 AU od Ziemi. W grudniu obserwować można Marsa w konstelacji Raka, Urana wędrującego z gwiazdozbioru Byka do Barana, Saturna w Wodniku i Neptuna w Rybach (oba przez teleskop). Wenus, pełniąca rolę gwiazdy wieczornej, zachodzić będzie na początku grudnia po 18:00, a pod koniec miesiąca około 20:00. 24 grudnia Wenus może być „pierwszą gwiazdką” widoczną po zmroku na południowo-zachodnim niebie.
Gwiazdy, gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”
W grudniu można podziwiać charakterystyczne gwiazdy i zimowe konstelacje. Blisko zenitu znajdziemy Kapellę z Woźnicy, a w okolicach południka Oriona. U jego stóp znajduje się Zając, po lewej Wielki Pies i Mały Pies, po prawej Byk. Najjaśniejszą gwiazdą nocnego nieba jest Syriusz z Wielkiego Psa. Syriusz, Procjon (Mały Pies) i Betelgeza (Orion) tworzą Trójkąt Zimowy. W Byku świeci czerwony Aldebaran.
W grudniu aktywne są dwa roje meteorów. Geminidy, związane z planetoidą Phaethon, osiągają maksimum 14 grudnia o 3:00. Prędkość meteorów wynosi 35 km/s, a w ciemnych miejscach można dostrzec do 120 zjawisk na godzinę. Pełnia Księżyca 15 grudnia utrudni obserwacje. Ursydy, związane z kometą 8P/Tuttle, osiągają maksimum 22 grudnia około 11:00. Ich radiant znajduje się w Małej Niedźwiedzicy, dzięki czemu można je obserwować całą noc. Przewidywane ZHR wynosi 10, ale zdarzają się niespodziewane wzrosty aktywności.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
Do 5 grudnia przeloty ISS nad Szczecinem będą widoczne wieczorem. Od 13 grudnia Stacja będzie pojawiać się rano. Szczegółowe godziny przelotów dostępne są na stronie heavens-above.com.
Opracowanie: Jolanta Olejniczak
Foto: Jakub Boruń, Bartosz Muczyński