Długość dnia w listopadzie ulega coraz większemu skróceniu. W Szczecinie i okolicach, 1 listopada Słońce wzejdzie o 7.01, a zajdzie o godz. 16.29, zaś ostatniego listopada dzień rozpocznie się o 7.53 zaś zakończy o 15.47. Różnica między długością dnia z początku i z końca miesiąca wyniesie około półtorej godziny.
Księżyc
W listopadzie kolejność faz Księżyca będzie następująca:
- 01-11-2022 07.37 – Pierwsza kwadra
- 08-11-2022 12.02 – Pełnia
- 16-11-2022 14.27 – Ostatnia kwadra
- 23-11-2022 23.57 – Nów
- 30-11-2022 15.36 – Pierwsza kwadra
1 i 29 listopada Księżyc, będący blisko pierwszej kwadry, znajdzie się na wieczornym niebie w pobliżu Saturna, świecącego na tle gwiazdozbioru Koziorożca. 4 listopada, po zachodzie Słońca, Srebrny Glob zobaczymy pod jasno świecącym Jowiszem. Te dwa blisko położone obiekty będą przesuwać się na niebie z południowego wschodu na południowy zachód aż do godziny drugiej w nocy (koniunkcja 5 listopada o godzinie 01.09, separacja około 2,5°).Wieczorem 11 listopada, około godz. 18.00, Księżyc znajdzie się w podobnej odległości kątowej od widocznego z jego prawej strony Marsa.
Planety
Na listopadowym wieczornym niebie znajdziemy trzy jasne planety: Jowisza, Saturna i Marsa. Saturn będzie dostępny do obserwacji tylko wieczorem. Jasnego Jowisza na początku miesiąca możemy obserwować do godziny drugiej w nocy zaś pod koniec listopada będzie zachodził koło północy. Czerwony Mars, wschodzący coraz wcześniej z każdym dniem listopada, od późnych godzin wieczornych do rana będzie widoczny wysoko na niebie.
Gwiazdy, gwiazdozbiory i „spadające gwiazdy”.
W listopadzie wydłuża się czas na obserwacje nocnego nieba. Spoglądając późnym wieczorem na południe zobaczymy po prawej stronie gwiazdozbiory jesienne, a z drugiej strony, od południa do wschodu, znajdziemy konstelacje zimowe. W zenicie, około północy, dobrze są widoczne Perseusz i Żyrafa. Warto także przyjrzeć się słabiej świecącym, ale nie mniej interesującym układom gwiazd jesiennego nieba. Na początku miesiąca około godziny 23 a pod koniec około 21.30 górują dwa niewielkie gwiazdozbiory: Baran i Trójkąt. Baran należy do grupy gwiazdozbiorów zodiakalnych.
W gwiazdozbiorze Trójkąta znajduje się galaktyka M33 (Galaktyka Trójkąta), którą można dostrzec przy pomocy niewielkiej nawet lornetki. Jest to druga pod względem jasności galaktyka spiralna na niebie, po Galaktyce Andromedy. Trochę niżej, na prawo od wspomnianych gwiazdozbiorów, znajduje się znacznie większy, również składający się ze słabo świecących gwiazd, gwiazdozbiór Ryb. Tak jak Baran należy on do gwiazdozbiorów Zodiaku.
W listopadzie promieniują dwa silne roje meteorów: Północne Taurydy i Leonidy. Taurydy promieniują z gwiazdozbioru Byka a maksimum aktywności przypada na 12 listopada. Leonidy zaś promieniują z konstelacji Lwa od 6 do 30 listopada, z maksimum (do 15 przelotów na godzinę) 17 listopada około godziny 23. Jest to najszybszy znany rój meteorów, bowiem prędkość meteoroidów w ziemskiej atmosferze dochodzi do 72 kilometrów na sekundę. Rój Leonidów związany jest z pozostałością po warkoczu komety Tempel-Tuttle.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
Do 7 listopada przeloty ISS nad Szczecinem będą widoczne nad ranem. Stacja ponownie pojawiać się będzie od 19 listopada w godzinach wieczornych. ISS widoczna jest na niebie, jako jasny punkt szybko przemierzający nieboskłon. Dokładne godziny przelotów na stronie https://heavens-above.com.
Opracowanie: Jolanta Olejniczak